COVID-19 inosimbisa kudiwa kwekukurumidzira kutangazve kuedza kwepasi rose kupedza tibhii

Vanofungidzirwa kuti mamirioni 1.4 vanhu vashoma vakawana rubatsiro rwechirwere cherurindi (TB) muna 2020 kupfuura muna 2019, sekureva kwekutanga data yakaunganidzwa neWorld Health Organisation (WHO) kubva kunyika dzinopfuura makumi masere- kudzikiswa kwe21% kubva muna 2019. Mukati mehama dzaive Indonesia (42%), South Africa (41%), Philippines (37%) neIndia (25%).

"Mamiriro eCCIDID-19 anoenda kure nerufu uye chirwere chinokonzerwa nehutachiona pachahwo.Kuvhiringidzwa kwemabasa akakosha kune vanhu vane TB ungori muenzaniso unosiririsa wenzira iyo denda riri kubata zvisina mwero vamwe vevarombo vepasi rose, vanga vatove panjodzi huru yeTB, "akadaro Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, WHO Director-General."Idzi data dzinotyisa dzinoratidza kukosha kwekuti nyika dziite basa rehutano hwepasi rose chinhu chakakosha pavanenge vachipindura uye kupora kubva padenda, kuve nechokwadi chekuwana mabasa akakosha eTB nezvirwere zvese."

Kuvaka masisitimu ehutano kuitira kuti munhu wese awane masevhisi avanoda kwakakosha.Dzimwe nyika dzakatotora matanho ekudzikamisa kukanganisa kweCCIDID-19 pakuendesa masevhisi, nekusimbisa kudzora hutachiona;kuwedzera kushandiswa kwehunyanzvi hwedhijitari kupa zano nerutsigiro kure, nekupa kudzivirira nekuchengetedza TB kumba.

Asi vanhu vakawanda vane TB havakwanisi kuwana rubatsiro rwavanoda.WHO inotyira kuti vamwe vanopfuura hafu yemiriyoni vangangove vakafa neTB muna 2020, nekuda kwekuti havana kukwanisa kuongororwa.

Iri harisi dambudziko idzva: COVID-19 isati yarova, musiyano uripo pakati pehuwandu hunofungidzirwa hwevanhu vari kuita TB gore rega rega uye huwandu hwepagore hwevanhu vanotaurwa zviri pamutemo vakaonekwa vaine TB hwaive mamirioni matatu.Denda iri rakawedzera mamiriro acho zvakanyanya.

Imwe nzira yekugadzirisa izvi ndeyekudzokororwa uye nekunatsiridza kuongororwa kweTB kukurumidza kuona vanhu vane utachiona hweTB kana chirwere cheTB.Nhungamiro itsva yakapihwa neWHO paZuva reWorld TB ine chinangwa chekubatsira nyika kuona zvinodiwa nenharaunda, huwandu hwevanhu vari panjodzi huru yeTB, nenzvimbo dziri kunyanya kubatwa nechirwere ichi kuitira kuti vanhu vakwanise kuwana rubatsiro rwakakodzera rwekudzivirira nekuchengeta.Izvi zvinogona kuwanikwa kuburikidza nekushandisa kwakarongeka kwekuongorora nzira dzinoshandisa zvishandiso zvitsva.

Izvi zvinosanganisira kushandiswa kwemamolecular quick diagnostic tests, kushandiswa kwekombiyuta yekuongorora nhoko dzezvironda pakududzira chipfuva cheradiography uye kushandiswa kwenzira dzakawanda dzekuvheneka vanhu vanorarama neutachiona hweHIV kuti vane TB.Kurudziro inoperekedzwa negwara rekushanda kuti rifambise kuburitswa.

Asi izvi hazvizokwani chete.Muna 2020, mumushumo wake kuUnited Nations General Assembly, Secretary General weUN akapa zvirevo gumi zvekutanga izvo nyika dzinofanirwa kutevedzera.Izvi zvinosanganisira kusimudzira hutungamiri hwepamusoro-soro uye chiito muzvikamu zvakasiyana-siyana kuderedza ndufu dzeTB nekukurumidza;kuwedzera mari;kufambisira mberi kuvharirwa kwehutano hwepasi rose kudzivirira nekuchengetedza TB;kugadzirisa kusaramba kwemishonga, kusimudzira kodzero dzevanhu uye kuwedzera tsvakiridzo yeTB.

Uye zvakanyanya, zvichave zvakakosha kuderedza kusaenzana kwehutano.

“Kwemazana emakore, vanhu vane TB vave vari pakati pevanonyanyotarisirwa pasi uye vari panjodzi.COVID-19 yakawedzera kusawirirana kwemamiriro ekurarama uye kugona kuwana masevhisi mukati nepakati penyika,” vanodaro Dr Tereza Kasaeva, Director weWHO's Global TB Programme."Iye zvino tinofanira kuita nhamburiko itsva yekushanda pamwe chete kuti tive nechokwadi chokuti zvirongwa zveTB zvakasimba zvakakwana kuti zvibatsire panguva ipi zvayo yenjodzi - uye kutsvaga nzira itsva dzekuita izvi."


Nguva yekutumira: Mar-24-2021